giovedì 6 ottobre 2011

SA FA'ULA INDEUROPEA

Thathari su ses de Santu Gaine, Duamizas e undighi

Una pantasima est andende peri su logu: s'ideologia indeuropea.

No est fazile a arrejonare subra treghentos annos de illusiones etnocentricas, autarchicas europeas - biancas, ziviles, coloniales, capitalistas, imperialistas . Già l'isco chi pro meda zente custos sunu trastes betzos de unu bagaglio culturale frundidu in d'unu chizone: s'anticapitalismu, s'antimodernismu,  ma no faghet nudda, faghe e lassa narrer. Non ti curar di loro...

Puthu nuraghicu de S. Cristina (Paulilatinu)
Totu ischin chi s'ideologia indeuropea est naschida in sa conca de un'inglesu - Sir William Jones, chi fit Procuradore Generale de sa Corona Inglesa in Bengala, si naraiat chi arrivadu in India s'est abbistu, ma già ateros l'aian bidu prima de a issu, - su franzesu Coeurdoux, tantu pro narrere-,  chi sa limba sanscrita fit simizante meda a su gregu e a su latinu e puru a sas limbas gaelicas.

Sos limbistas si sun bettados a corpu mortu subra custa iscoberta e a capu de una vintina e annos s'impiantu de s'indeuropeu fit bell'e finidu, cun calchi acconzu chi est duradu totu s'ottighentos. Rasmus Rask, Jacob Grimm, A. Von Shlegel, W. Von Humboldt, etc.

Ma da ghi naschesit sa limbistica moderna cun Ferdinand de Saussure, sas criticas a s'indeuropeu e a su metodu cumparativu  si sunu multiplicadas.

A Deus su chi est de Deus....

Como, chircamus de faghere comente in su vangelu. Ita naran sos istudiosos de sas limbas europeas? a sa russa, e chena tantos ammennicolos, naran custu:

1.sas majorìa de sas limbas europeas pertenin a una familia unica imparanteda cun su sanscrito indianu, chi cumprendet su gregu, su latinu, su germanicu ei sas limbas islavas, foras calicunas limbas isoladas comente e su bascu - alias guascone, vascone, euskadi - de Ispagna, sas limbas ugro-finnicas, pro narrer s'Ungheresu. E puru su sumericu, nachi no b'intrat nudda, nachi.

2. custa familia de limbas est separada e no at nudda ite faghere cun sas limbas semiticas, chi sunu un'atera razza de limbas, ca sas differentzias istrutturales e formales sun troppas.

3. nudda ischimus de sa limba chi at prezedidu su latinu, su gregu, su sanscritu, su germanicu etc etc.

4. nudda ischimus de sa etimologias de su latinu, de su gregu, de su goticu (o germanicu), de su sanscrito, de sas limbas islavas etc etc...

5. su bascu - comente ateras limbas antigas meda - no est una limba indeuropea duncas est una limba anteriore in su tempus a s'indeuropeo (custu est interessante meda, ca pois b'amus a torrare).

6. in tota s'Europa b'at - umpare cun sas peraulas chi ana calchi referimentu a su latinu, a su gregu, a su sanscrito, a su goticu etc. - mizas e mizas de paraulas chi no ana niuna parentella cun custas pru antigas limbas. Custas paraulas las an giamadas : sostrato pre-indeuropeo, sostrato "mediterraneo", pre-romano, pre-greco, etc etc.

7. sa pius parte de sos fitonimos, e chi mai toponimos sun non-indoeuropeos, est a narrere appatenin a una limba (limbas) pius antiga de cussas naradas indeuropeas.

8. sa pius parte de sos istudiosos naran chi custu est su chi ischimus e de pius no podimus narrer.

9. ateros istudioso naran: si assimizamus sas limbas indeuropeas podimus inventare sa limba mama; comente a narrere, si leamus sas limbas neo-latinas, romanzas, podimus fraigare su latinu (si no l'esseremesu connottu). Faula manna, naran sos istudiosos serios, su latinu si no l'aimis connottu, mai ch'est mai l'aeremeus potidu fraigare a nou, mancu male chi lu connoschimus (unu indeuropeista pro tottu lu reconnoschet, Villar)
Duncas su Proto Indo Europeu est una faula manna, no esistit e forsis no est mai esistida una cosa gai.

10.  Nesit una die un'archeologa - oh, oh - sa russa Maria Gimbutas. Beh, si est esistida sa limba indeuropea (faula numero unu) tando est esistidu su popolu indeuropeu (faula numeru e duos). E gasìe isse iscriesit rios de tintieddu pro narrer: millu su populu indueuropeu deo l'po acciapadu ed est su populu de sos KURGAN.

11. Nesit una die Colin Renfrew, custa cosa de su populu indeuropeu no istat ne in chelu e ne in terra. Mi chi sas limba sighin sos populos e sos populos totu,  l'ischin finas sas pedras,  an sighidu s'agricultura dae oriente a occidente.

12.  Nesit Cavalli Sforza, sa genetica narat chi sos populos si sun movidos dae est a ovest poi da nord a sud e poi torra dae est a ovest.

13. Nesit una die un'indeuropeista famadu, Giacomo Devoto: sos indeuropiestas si sun inserrados in d'una gabbia cussa mano issoro, foras de su gregu, de su latinu e de su sanscritu, e de su goticu, no podimus andare, ammancu chi acciapemus sas limba sepultadas sutta a sos pes nostros.
No est chi cuminzamus a nos abbaidare in giru, imbetzes de no sabbaidare s'imbiligu, a cuminzamus a bidere si sas limbas semiticas sun abberu gai distantes comente amus sempre cretidu (credenza non è scienza, fede non è sapere)?

13. Detto fatto,  un ateru italianu, allievo de Devoto, Giovanni Semerano cuminzata a istudiare sas limbas de oriente, su sumero, s'accadicu, s'ebraico, s'aramaico e gai nende.
Resultadu? su chi bos amus nadu in ateros posts: una rivoluzione copernicana. Ma deo de custa rivoluzione nudda bido in sas paginas de Pittau, de Paulis, De Blasco Ferrer, e no isco si ateros chi no apo mai - cunfesso sa somma ignoranzia mia, leggidu - nde epana  mai faeddadu e comente.

A nos bider sanos, a mezus bidere.






Nessun commento:

Posta un commento

NOSTALGIA

THATHARI , SU TRES DE LAMPADAS 2019 Nostalgia, est paraula grecana, cheret narrere, comente ischides tottu, dizizu de torrare an domo ...